Τετάρτη 2 Μαΐου 2007

ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΤΗΣ ΒΙΑΣ: Η ΙΑΤΡΙΚΗ ΒΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Αφιερωμένο στην Αμαλία

Το κείμενο αυτό είναι στη διάθεση οποιουδήποτε θα ήθελε να το αναδημοσιεύσει
σε οποιαδήποτε μορφή, με ή χωρίς αναφορά της πηγής.

Ο Μαύρος Γάτος στον ελεύθερο χρόνο του- όταν δεν ασχολείται με το blogging, εξασκεί την Ιατρική. Κι έτσι ξέρει από πρώτο χέρι μερικά πράγματα για την κατάσταση της υγείας στην Ελλάδα, και κάμποσα δυστυχώς για την υγεία στο εξωτερικό (το «δυστυχώς» επειδή η σύγκριση είναι συντριπτική).

Τα όσα ακολουθούν ΔΕΝ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΙΑΤΡΩΝ. Αφορούν όμως ΕΝΑ ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥΣ. Ένα κομμάτι των γιατρών που ΑΣΚΕΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ ΒΙΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ, σε πολλαπλά επίπεδα, και με ολέθριες πολλές φορές συνέπειες.

Η ΒΙΑ ξεκινά από την πρώτη επαφή πρόσωπο με πρόσωπο. Ο ασθενής έχει δικαίωμα να θέλει το γιατρό του σοβαρό, ευπρεπή, ευγενικό. Αντίθετα, αντιμετωπίζει πάρα πολύ συχνά γιατρούς αγενείς, επιθετικούς, αμίλητους, αντιμετωπίζει αδιαφορία, ειρωνίες προσβολές, ταπεινωτικά σχόλια. Πολλοί γιατροί χρησιμοποιούν χυδαία τη θέση τους για να επιβληθούν, μιλούν με λίγες και απότομες κουβέντες, χρησιμοποιούν άγριο ενικό, κάνουν χοντρά και άτοπα πειράγματα.

Αυτά όμως είναι πταίσματα. Το βασικό συστατικό της λεκτικής βίας είναι η άρνηση παροχής πληροφοριών: Πολλοί γιατροί λες και προσβάλλονται βαθιά αν τυχόν ο ήδη τρομοκρατημένος ασθενής τολμήσει να ζητήσει διευκρινίσεις, εξηγήσεις, πληροφορίες.

Περιττό να πω ότι η βίαιη αντιμετώπιση των ασθενών είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση, ειδικά στην Δημόσια Υγεία, όπου οι γιατροί είναι κακοπληρωμένοι και μονίμως υπερφορτωμένοι.

Πάμε τώρα σε ένα πολύ πιο σημαντικό κεφάλαιο: ΤΗ ΒΙΑ ΤΗΣ ΑΓΝΟΙΑΣ.

Ο Έλληνας γιατρός έχει συνήθως αποφοιτήσει από ένα πανεπιστήμιο, ελληνικό ή ξένο (συνήθως, γιατί υπάρχουν κα οι γιατροί- μαϊμούδες – τους ξεχωρίζεις πετώντας τους μια μπανάνα: αν ο γιατρός ορμήξει να την πιάσει, σήκω και φύγε τρέχοντας…). Όσοι έχουν έρεθει από Ιατρικές Σχολές του εξωτερικού, σπούδασαν στη συντριπτική τους πλειοψηφία σε κάποια αναχρονιστική, άγνωστης φερεγγυότητας και άγνωστου επιστημονικού κύρους σχολή του τέως ανατολικού μπλοκ, και μάλιστα με το προκλητικό για τους καθηγητές status του "πλούσιου Δυτικού"- ναι, μιλάω για μαθήματα περασμένα με μπαξίσια (άλλο αν η οικογένειαστην Ελλάδα στερούνταν, για να στέλνει δίδακτρα και έξοδα στον ξενιτεμένο). Τί να σημαίνουν όλα αυτά για το επίπεδο του μέσου όρου αυτών των γιατρών; Ας μην ξεχνάμε άλλωστε πως γράφτηκαν στην εκεί Ιατρική χωρίς κανένα απολύτως αξιοκρατικό κριτήριο επιλογής...

Όσον αφορά τις Ιατρικές Σχολές της Ελλάδας, η εκεί η φοίτηση επαφίεται στον πατριωτισμό του φοιτητή. Σε παραλαμβάνουν ορεξάτο μόλις βγήκες από το Λύκειο και σ' εγκαταλείπουν στην τύχη σου, λες και κάνουν ό,τι μπορούν για να χάσεις κάθε διάθεση για επιμέλεια. Εργάστηκες βέβαια σκληρά για να μπεις στην Ιατρική, και μόνο το γεγονός ότι τελικά τα κατάφερες σημαίνει ότι είσαι και πολύ δυνατό μυαλό και πολύ επιμελής. Όμως, για να σού δώσουν κουράγιο ώστε να καταστρέψεις τα ομορφότερα χρόνια της εφηβείας σου στα φροντιστήρια, σού είχαν τάξει ότι αρκεί να περάσεις και μόνο στην Ιατρική, και μετά θ’αράξεις (θα καααααάθεσαι, μού είχαν πει εμένα). Όταν πιά θα έχεις μπει, θα δεις να σού δίνονται ένα σωρό ακόμα κίνητρα για να διαφθαρείς και για να το ρίξεις στους φραπέδες: θα δεις τους κουρασμένους ή αδιάφορους καθηγητές να απαξιούν ν' ασχοληθούν μαζί σου, θα δεις ότι η υποδομή των Σχολών είναι αδύνατον να εκπαιδεύσει τον αριθμό των εισακτέων, θα δεις παρόλα αυτά τον αριθμό των συμφοιτητών σου να πολλαπλασιάζεται με μεταγραφές από το παράθυρο κι από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Αλλά υπάρχουν κι ακόμα χειρότερα… Στα κλινικά έτη, όταν θα έπρεπε να μάθεις την πράξη της ιατρικής, ΔΕΝ ΘΑ ΜΑΘΕΙΣ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΤΙΠΟΤΑ ΤΟ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΧΡΗΣΙΜΟ, παρά μόνο ατέλειωτα κατεβατά και τα SOS για τις εξετάσεις.

Το θλιβερό αποτέλεσμα είναι ο μέσος απόφοιτος των ελληνικών Ιατρικών σχολών να μπορεί να χαρακτηριστεί ΑΠΟΦΟΙΤΟΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ και όχι ΓΙΑΤΡΟΣ. Και πού θα μάθει την ιατρική ο ανίδεος απόφοιτος; ΣΤΟΥ ΚΑΣΙΔΙΑΡΗ ΤΟ ΚΕΦΑΛΙ ΘΑ ΤΗΝ ΜΑΘΕΙ (ΑΝ ΠΟΤΕ ΤΗ ΜΑΘΕΙ). Ναι, όταν θ’ αρχίσει να δουλεύει… [Το γεγονός αυτό το αναγνώρισε και η ίδια η πολιτεία, καθιερώνοντας εδώ και μερικά χρόνια την υποχρεωτική τρίμηνη άσκηση στα νοσοκομεία πριν την έναρξη της Υπηρεσίας Υπαίθρου (του «Αγροτικού»)].

Έτσι εξηγείται η πολύ χαμηλή ποιότητα ιατρικών υπηρεσιών σε αγροτικά ιατρεία, κέντρα υγείας (όπου συνήθως εφημερεύουν ΑΝΕΠΙΒΛΕΠΤΟΙ αγροτικοί) και εφημερεύοντα νοσοκομεία (όπου συνήθως εφημερεύουν ΑΝΕΠΙΒΛΕΠΤΟΙ ειδικευόμενοι)…

Αυτή η ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ των νέων (και παλιών…) γιατρών είναι κι αυτή μια πολύ σοβαρή μορφή ΒΙΑΣ απέναντι στους ασθενείς.

Πάμε τώρα στις γκρίζες οικονομικές συναλλαγές των γιατρών...

Από τις πρώτες επαφές του αγροτικού γιατρού, είναι οι λεγόμενοι «φαρμακάδες». Ακόμα και αυτός που ξεκινά με τις καλύτερες προθέσεις είναι δύσκολο να μην μπλεχτεί στο παιχνίδι της προτίμησης μεταξύ ισότιμων φαρμάκων με κάποιου είδους αντάλλαγμα. Οι πιο προχωρημένοι μπορούν να κερδίσουν πάρα πολλά λεφτά με την ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΗ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΙΑ, συνταγογραφόντας φάρμακα άλλα αντ’ άλλων, ακόμα και χορηγώντας πανάκριβα φάρμακα που όμως δεν είναι απαραίτητα και που μπορεί να είναι ακόμα και επικίνδυνα. Οι ακόμα πιο προχωρημένοι μπορούν να κάνουν περιουσίες μέσα σε μερικούς μήνες, γράφοντας φάρμακα εκατομμυρίων σε βιβλιάρια ασχέτων ή και νεκρών (έχει γίνει κι έχουν πιαστεί).

Αλλά ας μην πάμε τόσο μακριά (;;;). Ας μείνουμε στην απλή προτίμηση του ενός ΙΣΟΤΙΜΟΥ φαρμάκου απέναντι σε ένα άλλο. Είναι πιθανό όντως να πρόκειται για εντελώς ισότιμα και ισοδύναμα φάρμακα, επειδή όμως η απληστία πολύ συχνά συνδυάζεται με την άγνοια, πολύ φοβάμαι ότι ο Έλληνας γιατρός δεν επιλέγει πάντα (λέμε τώρα) το καταλληλότερο φάρμακο για τον κάθε συγκεκριμένο ασθενή…

Πάμε τώρα στα γνωστά φακελάκια. Χωρίζονται σε δυό είδη: τα ΑΠΑΙΤΗΘΕΝΤΑ και τα ΑΠΟΔΕΧΘΕΝΤΑ. Για την βία των ΑΠΑΙΤΗΘΕΝΤΩΝ δεν το συζητάμε, υπενθυμίζω μόνο την περίπτωση του γιατρού που καταγράφτηκε από κρυφή κάμερα να ζητά τρίπτυχο φακελάκι (για την εγχείρηση, για τον αναισθησιολόγο, και για την αφαίρεση των ραμμάτων) για να χειρουργήσει ασθενή, υποστηρίζοντας ευθαρσώς ότι «δεν μπορεί η κάθε Καραγκούνα να χειρουργείται σε αυτό το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο μαζί με τους Δικαστικούς και τους Εφέτες». Αθωώθηκε από το Πειθαρχικό Συμβούλιο του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου με το επιχείρημα ότι α) η κάμερα ήταν κρυφή και άρα δεν αξιολογείται σαν στοιχείο και β) ότι τα χαρτονομίσματα δεν ήταν προσημειωμένα.

Ας πάμε όμως στα ΑΠΟΔΕΧΘΕΝΤΑ φακελάκια… Όταν ο γιατρός μάθει ΝΑ ΤΟΥ ΔΙΝΟΥΝ «ΕΝΑ ΔΩΡΑΚΙ» κάθε φορά που ΚΑΝΕΙ ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΟΥ, ακόμα και άγιος να είναι, κάποια στιγμή που ΔΕΝ ΘΑ ΤΟΥ ΔΩΣΟΥΝ «ΔΩΡΑΚΙ», θα το ΑΠΑΙΤΗΣΕΙ. Με αυτόν τον τρόπο οι ασθενείς, μέσα στο φόβο τους και μέσα στην ανασφάλειά τους, ΔΙΑΦΘΕΙΡΟΥΝ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΤΟΥΣ ΓΙΑΤΡΟΥΣ….

Το φακελάκι είναι λοιπόν κι αυτό άλλη μια μορφή ιατρικής βίας, είτε έχει ζητηθεί είτε όχι. Αλλά δεν είναι η χειρότερη μορφή ιατρικής βίας… Υπάρχουν και ΠΟΛΥ χειρότερα.

Η ΧΕΙΡΟΤΕΡΗ ΜΟΡΦΗ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΒΙΑΣ είναι η ΑΓΝΟΙΑ και η ΑΣΧΕΤΟΣΥΝΗ πολλών Ελλήνων ΕΙΔΙΚΩΝ γιατρών. Είτε σπούδασαν σε κάποιο ανεπαρκές ελληνικό πανεπιστήμιο κοιτώντας να περάσουν με SOS όπως όπως τα μαθήματα (μια και κουράστηκαν πολύ για να μπουν στο Πανεπιστήμιο, ή για να μεταγραφούν από την Βουλγαρία και τη Ρουμανία), είτε σπούδασαν σε κάποιαν τριτοκοσμική και αναχρονιστική σχολή του τέως Ανατολικού μπλοκ, ΑΡΚΕΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ «ΕΙΔΙΚΟΙ» ΓΙΑΤΡΟΙ, και ΠΟΝΑΩ ΠΟΛΥ ΠΟΥ ΤΟ ΛΕΩ ΑΥΤΟ, ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΑΣΧΕΤΟΙ. Αυτό είναι απόλυτα αναμενόμενο, αν αναλογιστεί κανείς ότι οι συνθήκες λήψης της ειδικότητας είναι άθλιες, με τους ειδικευόμενους να είναι ΑΝΕΠΙΒΛΕΠΤΟΙ, ΑΔΙΔΑΚΤΟΙ, ΤΑΛΑΙΠΩΡΗΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΑΠΕΙΡΕΣ ΩΡΕΣ ΕΦΗΜΕΡΙΩΝ, από ΕΥΘΥΝΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΑΝΗΚΟΥΝ, εκτεθειμένοι σε ΛΑΘΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΟΣΤΙΣΟΥΝ (ΚΑΙ ΣΥΧΝΑ ΚΟΣΤΙΖΟΥΝ) ΖΩΕΣ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟΙ ΕΙΚΟΝΙΚΑ, χωρίς ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ, χωρίς ΚΑΝΕΙΣ ΝΑ ΝΟΙΑΖΕΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥΣ.

Στην Ελλάδα ο ειδικευόμενος έχει το επίπεδο του τελειόφοιτου φοιτητή της Δύσης και ο ειδικός έχει το επίπεδο του ειδικευόμενου της Δύσης. ΣΚΛΗΡΕΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΑΛΛΑ ΑΛΗΘΙΝΕΣ.

Από την ώρα λοιπόν που τελειώνει και την ειδικότητα , ο Έλληνας γιατρός έχει δύο δρόμους: Ή θα μπει με κάποιον τρόπο στο ΕΣΥ, ή θα δουλέψει σαν ιδιώτης. Αν μπει στο ΕΣΥ με τις ομολογουμένως άθλιες συνθήκες εργασίας, δύσκολα θα αποφύγει τις παγίδες της Νιρβάνας και του ΩΧΑΔΕΡΦΙΣΜΟΥ. Αν δουλέψει σαν ιδιώτης, είναι τόσες και τόσο τεράστιες οι δυσκολίες και τα ηθικά διλήμματα που δεν περισσεύει χρόνος για ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ. Και στις δύο περιπτώσεις, ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΓΙΑΤΡΟΙ ΔΕΝ ΕΝΗΜΕΡΩΝΟΝΤΑΙ ΟΣΟ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ και για τις νεότερες θεραπείες (αν υποθέσουμε ότι ξέρουν τις παλιές…)

ΑΥΤΗ είναι λοιπόν η πιο σοβαρή μορφή ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΒΙΑΣ στην Ελλάδα: Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΙΑΤΡΩΝ.

Αφού τελειώσαμε με τους γιατρούς, ας μπούμε τώρα σε ένα άλλο τεράστιο και σοβαρότατο κεφάλαιο ΒΙΑΣ: στη ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΗ (ΤΕΧΝΙΚΗ) ΒΙΑ του συστήματος.

Στο δημόσιο τομέα ο ασθενής υφίσταται την βία της ΕΙΚΟΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ: τους ασφαλισμένους των ταμείων θα αντιμετωπίσουν κακοπληρωμένους και υπερφορτωμένους γιατρούς, ανεπαρκείς ΚΑΙ ΣΕ αριθμό, μακρόχρονη αναμονή για ραντεβού για εξέταση και εγχέιρηση, που σπρώχνει ακόμα και τον πιο φτωχό προς το φακελάκι ή τον ιδιωτικό τομέα, ατέλειωτη κούραση και ΑΝΑΜΟΝΗ σε εξωτερικά ιατρεία και επιτροπές και ξαναεπιτροπές, παράλειψη σημαντικών εξετάσεων λόγω ανυπαρξίας των μέσων (άλλο αν πανάκριβα μηχανήματα σαπίζουν σε διάφορες αποθήκες του ΕΣΥ λόγω απουσίας προσωπικού κλπ κλπ).

Στον ιδιωτικό τομέα τώρα, ο ασθενής υφίσταται συχνά τη βία της ΥΠΕΡΔΙΑΓΝΩΣΗΣ (κάπως πρέπει να δουλέψουν και τα τόσα κέντρα, και με το αζημίωτο για τον παραπέμποντα ιατρό…) και της ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΤΟΠΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ, βλέπε χειρουργεία που θα μπορούσαν να αποφευχθούν, πανάκριβα άχρηστα εξαρτήματα και ιατρικά βοηθήματα, κλπ, κλπ…

Για να πούμε τέλος και του στραβού το δίκιο, πρέπει να τονίσω ότι ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΝΑ ΑΡΝΗΘΕΙ Ή ΝΑ ΑΠΟΣΙΩΠΗΣΕΙ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ ΚΑΙ ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ υφίστανται σημαντική ΒΙΑ από το σύστημα, σε όλα τα στάδια της εκπαίδευσης και της εξέλιξής τους, όπως ήδη ανέφερα σε διάφορα σημεία. Αλλά αυτό είναι άλλο μεγάλο κεφάλαιο….


Προσπάθησα να σικαγραφήσω με συντομία το φαινόμενο της ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΒΙΑΣ στην Ελλάδα. Δεν το ξεχωρίζω από τη βία που αντιμετωπίζουμε ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ ΜΑΣ σε αυτήν την χώρα, σε ΌΛΑ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ. Κι εδώ, όπως και σε όλες τις άλλες μορφές βίας, το κλειδί είναι Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΑΛΛΗΛΟΣΕΒΑΣΜΟΥ.


Εν κατακλείδι, το ξαναλέω, η βία είναι ΜΙΑ. Η Ιατρική Βία είναι μόνο μια της ακόμα πλευρά…
.


Δεν υπάρχουν σχόλια: